Mahkeme, AYM'nin Kararını Bekleyecek

Yazar / Referans: 
Tansu Pişkin, Bianet
Tarih: 
18.06.2019

36. ACM heyeti, Anayasa Mahkemesi'nin barış akademisyenleri ile ilgili dosyalarda vereceği kararın beklenmesi talebini kabul etti. Başka bir mahkemede bir akademisyene ertelemeli hapis cezası verildi.

Barış İçin Akademisyenlerin "Bu suça ortak olmayacağız" bildirisini imzaladıkları için "Terör örgütü propagandası" suçlamasıyla yargılanan akademisyenlerin duruşmaları Çağlayan'daki İstanbul Adliyesi'nde devam etti. 

36. Ağır Ceza Mahkemesi'nde (ACM) bugün üç akademisyenin karar duruşması görülecekti. Mahkeme, sanıklar müdafi Meriç Eyüboğlu'nun talebini kabul ederek Anayasa Mahkemesi'nin barış için akademisyenler dosyalarında vereceği kararın beklenmesine hükmederek duruşmaları erteledi.

37. ACM'de bir akademisyen hakkında "terör örgütü propagandası yapmak" suçlamasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezası kararı verildi. Kararda hükmün açıklanması geri bırakıldı.* 

35. ACM'de iki; 24. ACM'de bir dosyada Türk Ceza Kanunu (TCK) 301. maddesi uyarınca Adalet Bakanlığı'ndan izin alınması ve yanıt gelene kadar yargılamanın durması kararı verildi. Esası bu şekilde kapatan mahkemeler, dosyalar Adalet Bakanlığı'ndan döndükten sonra yeniden esasa kaydı ile kovuşturmaya devam edilmesine karar verdi.

24. ACM'de iki; 29. ACM'de bir; 35. ACM'de dört olmak üzere toplam yedi kişinin dosyalarında yetkisizlik kararı verilerek dosyalar akademisyenlerin görevli olduğu illerdeki nöbetçi ağır ceza mahkemelerine gönderildi.

22. ACM, mahkeme bünyesindeki dosyaların birleştirilmesi hususunu değerlendirmeye karar verdi.

Duruşması görülenler

Bugün yedi ayrı mahkemede duruşmalar görüldü:

24. ACM: ODTÜ'den Arş. Gör. Mehmet Mutlu ve 19 Mayıs Üniversitesi'nden F.C. ile Doç. Dr. Canani Kaygusuz'un birinci duruşmaları.

35. ACM: Kadir Has Üniversitesi'nden Dr. Ceren Lord'un dördüncü; Bahçeşehir Üniversitesi'nden Prof. Dr. Selim Eyüboğlu'nun üçüncü; Artuklu Üniversitesi'nden Prof. Dr. Zeynep Sayın, İzmir Ekonomi Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Seher Şen, Ege Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Lülüfer Körükmez ve Anadolu Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Kıvılcım Turanlı'nın birinci; İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Ayşe Dayı'nın ikinci duruşmaları.

36. ACM: MSGSÜ'den araştırma görevlileri Kumru Çılgın ve Barış Göğüş ile Ankara Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Dilek Çankaya'nın dördüncü duruşmaları.

37. ACM: Sabancı Üniversitesi'nden Öğr. Gör. R.T. ve Boğaziçi Üniversitesi'nden doktora öğrencisi B.S.'nin üçüncü duruşmaları.

22. ACM: Sabancı Üniversitesi'nden Doç. Dr. Ayşe Parla'nın ikinci duruşması.

29. ACM: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nden Arş. Gör. Taylan Banguoğlu'nun birinci duruşması.

28. ACM: MSGSÜ'den Arş. Gör. Onur Baysal'ın dördüncü duruşması.

37. ACM

Mahkeme başkanı: Akın Gürlek - Üyeler: Ferhat Gülbağça, Erol Güngör - Savcı: Alaattin Çolak.

1. duruşma

Duruşmada hazır bulunan R.T ve avukatı esasa karşı savunmalarında beraat kararı verilmesi taleplerinde bulundu.

1 yıl 3 ay

Mahkeme verilen aranın ardından açıkladığı kararında "terör ötgütü propagandası yapmak" suçunu sabit gördü:

"... suçun işlenme şekli, cezanın alt sınırdan ayrılmamasını gerektirir bir durum olmaması dikkate alınarak TMK 7/2 maddesi gereğince 1 yıl hapisle cezalandırılmasına, eylemi basın ve yayın yolu ile gerçekleştirmiş olduğundan aynı maddenin 2. cümlesi gereği yarı oranında arttırım yapılarak 1 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, duruşmadaki tutum ve davranışları dikkate alınarak altıda bir oranında indirim yapılarak 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına..." 

Kararda "sanığın sabıkasız oluşu, duruşmadaki tutum ve davranışları dikkate alınarak" hükmün açıklanması geri bırakıldı. 

Terörle Mücadele Kanunu 7/2

Terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, basın ve yayın organlarının suçun işlenmesine iştirak etmemiş olan yayın sorumluları hakkında da bin günden beş bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.

2. duruşma

B.T. savunmasını sözlü ve yazılı olarak sundu. Suçlamaları kabul etmediğini, ifade özgürlüğünü kullandığını belirterek beraatini istedi.

Ardından avukatı Meriç Eyüboğlu kovuşturmanın genişletilmesi taleplerine ek olarak AYM'nin barış için akademisyenler dosyalarında vereceği kararı hatırlattı. Kararın dava dosyasını da etkileyeceğini savunan Eyüboğlu, kararın beklenmesini talep etti.

Duruşma savcısı esas hakkında mütalaasını açıklayarak sanığın TMK 7/2 maddesi 1. ve 2. cümleleri uyarınca cezalandırılmasını talep etti.

Talepler reddedildi

Mahkeme ara kararında kovuşturmanın genişletilmesi taleplerini "yargılamaya bir katkı sağlamayacağı"; AYM kararının beklenmesi talebini ise "karar sonucunun dava dosyasını etkileyeceğine dair somut bir belge olmaması" gerekçesiyle reddetti.

Esasa karşı savunmalarını hazırlamaları için sanık ve müdafine ihtarla birlikte son kez süre veren mahkeme, duruşmayı 19 Eylül'e bıraktı.

29. ACM

Taylan Banguoğlu'nun dosyasında yetkisizlik kararı verilerek dosyanın "görevli ve yetkili" Muğla Nöbetçi ACM'ye gönderildiği görüldü.

35. ACM

Mahkeme başkanı: Adem Aygün - Üyeler: Özgür Dursun, Aykut Özkara - Savcı: Ferhat Yayla.

Dört dosyada yetkisizlik

Zeynep Sayın, Seher Şen, Lülüfer Körükmez ve Kıvılcım Turanlı'nın dosyalarında celse öncesinde yetkisizlik kararı verildiği, dosyaların akademisyenlerin görev yaptıkları illerdeki nöbetçi ağır ceza mahkemelerine gönderildiği görüldü.

İki dosyada TCK 301 izni

Ayşe Dayı ve Selim Eyüboğlu'nun dosyalarında celse arasında ,"TCK 301 maddesinin uygulanması ihtimaline binaen" Adalet Bakanlığı'ndan soruşturma izni istenmesine karar verildiği anlaşıldı.

Yanıt gelene kadar durma kararı veren mahkeme, dosya esasını da bu şekilde kapattı. Dosya Adalet Bakanlığı'ndan döndükten sonra yeniden esasa kaydı ile kovuşturmaya devam edilecek.

TCK 301

Türklüğü, Cumhuriyeti veya Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılayan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini, Devletin yargı organlarını, askerî veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türklüğü aşağılamanın yabancı bir ülkede bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi hâlinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır. Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz.

İstinabe beklenecek

Ceren Lord'un avukatının katıldığı duruşmada Lord'un ifadesinin alınması için başlatılan istinabe işlemlerinin henüz sonuçlanmadığı görüldü.

Mahkeme duruşmayı 12 Kasım'a bıraktı.

24. ACM

Mahkeme başkanı: Yusuf Yılmaz - Üyeler: Çağlayan Özbay, Merve Burçak Baltacı - Savcı: Erdem Kocaoğlu.

1. duruşma

Mehmet Mutlu ve avukatı Kasım Kaplan duruşmada hazır bulundu. Sorguya geçilmeden önce yetki hususunda görüşü sorulan savcı mahkemenin yetkisizlğine karar verilmesini istedi.

Avukat Kaplan ise, ilk aşamada beraat talepleri olduğunu ancak talebin uygun görülmemesi halinde "usul ekonomisi" açısından akademisyen dosyalarının birleştirilmesini talep ettiklerini söyledi. Kaplan bunun da kabul edilmemesi halinde yetkisizlik kararı verilmesini istedi.

Heyet, mahkemenin yetkisizliğine karar vererek dosyanı Ankara Nöbetçi ACM'ye gönderilmesine hükmetti.

2. duruşma

F.C.'nin raporlu olduğu için katılamadığı duruşmada avukatı İnayet Aksu hazır bulundu. Aksu, müvekkilinin imzasını çektiğini belirterek "fiil oluşmadığından" beraat kararı verilmesini talep etti.

Kararını açıklayan mahkeme, "sanıkların üzerine atılı suçun sabit görülmesi halinde eylemin TCK 301'de düzenlenen suçunu oluşturabileceği, aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca bu suçtan dolayı soruşturma yapılmasının Adalet Bakanlığı'nın iznine bağlı olması nedeniyle bu konudaki usuli eksikliklerin giderilmesi için yargılamanın durmasına" hükmetti.

Mahkeme ayrıca, esasın kapatılmasına da karar verdi. Adalet Bakanlığı'nın yanıtı suçlamanın tekrar değerlendirilmesi için Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilecek.  

3. duruşma

Canani Kaygusuz'un katılmadığı duruşmada heyet, mahkemenin yetkisizliğine karar vererek dosyayı Samsun Nöbetçi ACM'ye gönderdi.

36. ACM

Mahkeme başkanı: Hakan Özer - Üyeler: Onur Engin Deniz, Sümeyye Nur Özparlak - Savcı: Hasan Adalı.

AYM kararı beklenecek

Karar duruşmaları görülecek olan akademisyenler Kumru Çılgın, Barış Göğüş, Dilek Çankaya ve müdafileri Meriç Eyüboğlu duruşmada hazır bulundu.

Eyüboğlu esasa ilişkin savunmasına geçmeden önce, AYM'nin barış için akademisyenler dosyalarındaki bireysel başvuruları görüştüğünü ve vereceği kararın dava dosyalarını da etkileyeceğini belirterek söz konusu kararın beklenmesini talep etti.

Mahkeme, her üç dosya yönünden de aynı kararı vererek AYM kararının beklenmesine hükmetti. Kararda "benzer dosyalarda AYM'ye başvuru yapıldığı, AYM'nin başvurularla ilgili karar aşamasında olduğu anlaşılmakla, AYM'nin kararının beklenmesine karar verildi" denildi.

Duruşmaların tamamı 1 Ekim'e bırakıldı.

22. ACM

Mahkeme başkanı: Ulaş Mengüloğlu - Üyeler: Saliha İncel Şahin, Gülay Zengin - Savcı: Ersin Esenal.

Birleştirme talebi değerlendirilecek

Ayşe Parla savunmasını yaptı.

Avukatı Aynur Tuncel Yazgan'ın da savunmalarının ardından kararını açıklayan mahkeme, kendi bünyesindeki dosyaları "hüküm birliğinin sağlanması ve ihsası reyin önüne geçilmesi" açısından devam eden dosyalar içerisinde mahkemede görülen ilk akademisyen dosyasının incelenmek üzere ilgili dosyaya celbine hükmetti.

Mahkeme, 13. ACM'de devam eden dört akademisyenin dava dosyası ile birleştirme hususunu ise "bir arada yürütülmesini zorunlu kılan nitelikte bir bağşantı bulunmadığından" reddetti.

Bir sonraki duruşma 25 Ekim'de görülecek.

28. ACM

Mahkeme başkanı: Ersin Özaslan - Üyeler: Serkan Yoğurtçu, Merve Çınar - Savcı: Mehmet Fatih Aldemir.

Onur Baysal'ın hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) hususunda görüşü sorulmadan hakkında HAGB hükümleri uygulanarak 1 yıl 3 ay hapis cezasına hükmedilmişti.

Karara bir üst mahkemede itiraz eden Baysal ve avukatı Meriç Eyüboğlu'nun itirazı kabul edilerek yeniden görülmesi için dosya 28. ACM'ye gönderildi.

Bugünkü duruşmada Baysal ve avukatı hazır bulundu. Mahkeme yargılama sonucunda Baysal'ın 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi. Kararda hükmün açıklanması geri bırakıldı 

Akademisyen yargılamaları hakkında

10 Ocak 2016'da "Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi"nin (BAK) "Bu Suça Ortak Olmayacağız" bildirisi 1128 akademisyenin imzası ile yayınladı. Sonraki katılımlarla imza sayısı 2212 oldu.

Akademisyenler hakkında Savcı İsmet Bozkurt’un hazırladığı iddianame ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) “örgüt propogandası” fiilini düzenleyen 7/2 maddesinden dava açıldı.

18 Haziran 2019 itibariyle 5 Aralık 2017'den bu yana mahkemeye çıkan akademisyen sayısı 631 oldu. 142 akademisyen 1’er yıl 3’er ay; 18 akademisyen 1'er yıl 10'ar ay 15'er gün; 8 akademisyen 1'er yıl 6'şar ay; 2 akademisyen 1'er yıl 6'şar ay 22'şer gün; 17 akademisyen 2 yıl 3 ay; 7 akademisyen 2 yıl 6 ay; 5 akademisyene 2 yıl 1 ay; 1 akademisyen 3 yıl olmak üzere davası sonuçlanan toplam 200 akademisyenin tamamı hapis cezasına mahkum oldu. 

35 kişinin cezası ertelenmedi

200 kişi içerisinden 29 kişinin hapis cezası 2 yılın üstünde kaldığı için (CMK md. 286), 7 kişi ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmediği için toplamda 36 kişinin mahkumiyet kararı ertelenmedi. İtiraz yoluyla İstinaf Mahkemesi’ne giden mahkumiyet kararlarından cezası onanan Prof. Dr. Füsun Üstel 8 Mayıs'ta cezaevine girdi.

Cezası ertelenmeyen akademisyenlerin isimleri şöyle:

Ayşe Erzan, Özdemir Aktan, Nesrin Sungur Çakmak, Füsun Üstel, Büşra Ersanlı, Lütfiye Bozdağ, Şebnem Korur Fincancı, Özgür Müftüoğlu, Yonca Demir, Gençay Gürsoy, M.A., Alper Akyüz, Ahmet Bekmen, Nihan Aksakallı, Hülya Kirmanoğlu, İsmet Akça, Haydar Durak, İlkay Özkuralpli, Öznur Yaşar Diner, Remzi Orkun Güner, Esra Kaliber, Eda Aslı Şeran, Aysuda Kölemen, İlkay Yılmaz, Zeynep Tül Süalp, L.N., S.A., Gevher Gökçe, Çare Olgun Çalışkan, Nevin Zeynep Yelçe, Ali Kerem Saysel, Koray Çalışkan, S.I. Süreyya Topaloğlu, Ayşe Gül Altınay, Noemi Levy Aksu.

Barış akademisyenleri 10 Mart 2016’da “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi nedeniyle yaşadıklarını basın toplantısında paylaştılar. Toplantıda açıklamaları yapan Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr. Kıvanç Ersoy (15 Mart 2016) ile Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı (31 Mart 2016) TMK 7/2'de düzenlenen “örgüt propagandası” suçlamasıyla tutuklandılar, 22 Nisan 2016’da serbest bırakıldılar. Savcının talebi üzerine Adalet Bakanlığı “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama"yı düzenleyen TCK 301. maddeden yargılanma izni verdi. Dava TMK 7/2'den sürüyor.

(TP)

* Ceza Muhakemeleri Kanunu (CMK) madde 231'e göre, Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verildiği takdirde, kişi beş yıl içinde kasten yeni bir suç işlemezse hüküm ortadan kaldırılıyor.

Kaynak: https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/209472-mahkeme-aym-nin-kararin...