Barış bildirisi imzacısı akademisyenlere yönelik davalar 5 Aralık 2017'de başladı. 17 Temmuz 2018'e kadar 256 akademisyenin ilk duruşması görüldü. 19 kişiye ceza çıktı, üç mahkemede 50 dosya birleştirildi.
Barış İçin Akademisyenlerin “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini imzaladıkları için "Terör örgütü propagandası" ile suçlanan akademisyenlere yönelik Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi’ndeki davalara adli tatil nedeniyle ara verildi.
5 Aralık 2017'de başlayan davalar 17 Temmuz 2018’e kadar sürdü. 225 günde 256 akademisyenin davalarının ilk duruşmaları görüldü. Bu süreçte bir kısmının ikinci ve üçüncü durumları yapıldı; 19 kişi için karar verildi.
Davalar 10 mahkemede görüldü
Davalar 14., 24., 27., 29. (iki heyetli), 32., 33., 34., 35., 36. ve 37. Ağır Ceza mahkemelerinde sürdü.
Avukatlar 256 davanın farklı celselerinde 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden dört akademisyenin davasıyla kendi dosyalarının aralarında “hukuki ve fiili birliktelik” olduğu gerekçesiyle birleştirilmesini talep etti.
13. ACM’deki dosya
Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr. Kıvanç Ersoy, Barış İçin Akademisyenlerin “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle haklarında TMK 7/2'den açılan davada, savcının talebi üzerine Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 301. maddesinden yargılama yapılması için Adalet Bakanlığı'na yargılama izni için başvuruldu. Soruşturma izni 18 Nisan 2018'de dosyaya girdi. Dört akademisyenin yargılaması İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam ediyor.
TCK 301
Türklüğü, Cumhuriyeti veya Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılayan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini, Devletin yargı organlarını, askerî veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türklüğü aşağılamanın yabancı bir ülkede bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi hâlinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır. Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz.
Ayrıca akademisyenlere yöneltilen suçlamanın aynı olmasına rağmen yargılamalarının ayrı yapılmasını “adil yargılanma hakkının ihlaline” neden olduğu duruşmalarda sıkça dile getirildi. Avukatlar 13. ACM’ye dair talebin reddedilmesi halinde heyetlerden kendi mahkemelerindeki dosyaları yine “hukuki ve fiili birliktelik olduğu” gerekçesiyle ve “usul ekonomisi” açısından birleştirmesini talep etti.
Ancak ağır ceza mahkemelerinden sadece üçü birleştirme talebini kabul etti. Böylece üç ayrı mahkemede 50 kişinin dosyası birleştirildi.
19 kişiye 1 yıl 3 ay hapis cezası
32. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Başkan: Ömer Günaydın; Üyeler: Onur Sert, Habibe Ertuğrul; Savcı: Caner Babaloğlu. (Habibe Ertuğrul'un daha sonra ayrılması üzerine heyete Özgür Erkan üye hakim olarak atandı.)
19 akademisyenden 16’sına hapis cezasını 32. Ağır Ceza Mahkemesi (ACM) verdi ve bütün kararlarında şu ifadeleri kullandı:
"Sanığın TMK 7/2'den suçunun sabit görülerek aynı maddenin 1. cümlesi gereğince suçun işleniş biçimi, fiilin özellikleri, katın ağırlığı ve yoğunluğu dikkate alınarak 1 yıl hapisle cezalandırılmasına, suçu basın ve yayın yoluyla işlemesi nedeniyle aynı maddenin 2. cümlesi gereğince cezanın ikide bir oranında arttırılmasına, yargılama sırasındaki davranışları nedeniyle altıda bir oranında indirim yapılarak 1 yıl 3 ay hapisle cezalandırılmasına hükmedildi."
Akademisyenlerin yargılandığı Terörle Mücadele Kanunu (TMK) 7/2
Terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, basın ve yayın organlarının suçun işlenmesine iştirak etmemiş olan yayın sorumluları hakkında da bin günden beş bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
Heyet, Büşra Ersanlı ile Zübeyde Füsun Üstel’in hapis cezalarında hükmün açıklanmasını geri bırakmadı.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılarak hapis cezası verilenler şöyle:
* İstanbul Üniversitesi’nden emekli Prof. Dr. İzzettin Önder, araştırma görevlileri Sezen Çilengir ile Ayda Rona Aylin Altınay Cingöz, ihraç edilen Doç. Dr. Erhan Keleşoğlu, ihraç edilen Arş. Gör. Ezgi Pınar, Doç. Dr. Veli Polat,
* İstanbul Teknik Üniversitesi’nden (İTÜ) Dr. Stefo Benlisoy,
* Özyeğin Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülsüm Acar,
* Galatasaray Üniversitesi'nden Prof. Dr. Zübeyde Füsun Üstel,
* Koç Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. E.B.,
* Kadir Has Üniversitesi'nden Öğr. Gör. G.M.
* Yıldız Teknik Üniversitesi’nden (YTÜ) ihraç edilen Arş. Gör. İrfan Emre Kovankaya,
* Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden (YYÜ) Yrd. Doç. Dr. Sharo İbrahim Garip,
* Marmara Üniversitesi'nden emekli Prof. Dr. Büşra Ersanlı ile ihraç edilen araştırma görevlileri Canan Özbey ile Emre Tansu Keten.
İki kişinin cezasında erteleme yok
Büşra Ersanlı'nın muvaffakatı olmadığı gerekçesiyle hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının, "pişmanlık göstermeyen kişiliği gözetildiğinde suç işlemekten çekineceğine dair kanaat oluşmadığı" gerekçesiyle uygulanmamasına karar verdi.
Zübeyde Füsun Üstel'in hakkındaki cezada da "hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını talep etmediği" ve "mahkemede suç işlemeyeceğine dair kanaat oluşmadığı" gerekçeleriyle erteleme uygulamadı. Karara karşı itiraz yolu istinaf istemi hükmüyle açık bırakıldı.
36. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Başkan: Hakan Özer; Üyeler: Abdülkadir Yeşiltaş, Furkan Uysal; Savcı: Hasan Adalı.
19 akademisyenden üçünün cezası da 36. Ağır Ceza Mahkemesi heyetinden çıktı:
* Marmara Üniversitesi'nden emekli Prof. Dr. Melda Tunçay, Doç. Dr. Merve Didem Dayı-Tirek,
* İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden ihraç edilen Prof. Dr. Tevfik Hakan Ongan.
3 mahkemede 50 dosya birleşti
Mahkeme heyetlerinden hiçbiri 13. ACM’deki dört akademisyenin dava dosyasıyla birleştirme taleplerini kabul etmedi.
35. ACM, 33. ACM ve 29. ACM’nin Mustafa Çakar başkanlığındaki heyeti kendi mahkemelerindeki akademisyen dosyaların birleştirilmesini onayladı.
35. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Başkan: Ayhan Arduç; Üyeler: Gülşah Eğilmez Türüdi, Teceli Aslan; Savcı: Selahattin Kanbur.
Mahkemede duruşması görülen 19 akademisyenin dosyaları birleştirildi:
* Galatasaray Üniversitesi’nden T.A., H.Y., O.K., D.D., Ö.A.
* İstanbul Üniversitesi’nden Gizem Bilgin, Alaeddin Dinç Alada, Mehtap Balık Kaya ve Pedriye Mutlu,
* Marmara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hatice Günay Özdoğan, Doç. Dr. Leyla Şimşek, ihraç edilen araştırma görevlileri Burcu Yılmaz Gündüz, Can Yalçın Armutçuoğlu,
* Özyeğin Üniversitesi’nden Dr. Ali Serdar,
* İstanbul Teknik Üniversitesi’nden (İTÜ) Yrd. Doç. Dr. Ayşe Serdar, Dr. Ayşe Zeynep Akalın Özdemir ile okutman Nergis Perçinel,
* Arel Üniversitesi’nden Arş. Gör. Canan Özcan,
* Yıldız Teknik Üniversitesi’nden (YTÜ) emekli Yrd. Doç. Dr. D.G.
33. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Başkan: Muhammet Zafer Terzi; Üyeler: Aydın Uyan, Mustafa Cemal Demir; Savcı: Ferdi Baba.
33. ACM heyeti duruşmalarda sadece savunmasını sunan 27 akademisyenin kendi mahkemesindeki dosyalarını birleştirdi:
* Kadir Has Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Remzi Orkun Güner, Yrd. Doç. Dr. Öznur Yaşar Diner,
* Bahçeşehir Üniversitesi’nde işten çıkarılan Prof. Dr. Zeynep Tül Akbal,
* Kemerburgaz Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Bedriye Aysuda Kölemen Luge, Öğr. Gör. Esra Kaliber, Yrd. Doç. Dr. T.D.Y. ile Dr. Öğr. Üyesi E.A.,
* Arel Üniversitesi’nden Öğr. Gör. İlkay Özkuralpli,
* Nişantaşı Üniversitesi’ndeki işinden atılan Yrd. Doç. Dr. N.M.
* İstanbul Üniversitesi'nden Hülya Kirmanoğlu, Haydar Durak, Fatma Nihan Aksakallı, Yusuf Doğan Çetinkaya, Ahmet Bekmen, İrfan Keşoğlu, İlkay Yılmaz,
* Marmara Üniversitesi’nden Erol Katırcıoğlu, ihraç edilen Prof. Dr. Yüksel Taşkın, Yrd. Doç. Dr. Özgür Müftüoğlu ile araştırma görevlisi ve doktora öğrencisi Cihan Yapıştıran, Dr. Ayşe Nilüfer Durakbaşa
* Galatasaray Üniversitesi'nden Seçkin Sertdemir, F.A.A., Gözde Aytemur Nüfusçu,
* Dicle Üniversitesi ÖYP kadrosundan ihraç edilen Arş. Gör. Eda Aslı Şeran,
* Yıldız Teknik Üniversitesi’nden ihraç edilen Dr. İsmet Akça,
* Koç Üniversitesi’nden Doç. Dr. Y. Y.
29. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Mustafa Çakar; Üyeler: Barış Öztürk, Nejdet Tarhan; Savcı: Arif Kaplan.
29. ACM’nin Mustafa Çakar başkanlığındaki birinci heyeti kendi mahkemesinde görülen dört dosyayı birleştirdi:
Boğaziçi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Ayşen Candaş Bilgen, Yrd. Doç. Dr. Elif Aysimi Duman, Prof. Dr. Şemsa Özar ve Dr. Z.C.A.
2 mahkemede 10 akademisyen için 301 izni
14. ACM ve 29. ACM’nin Ümit Kartlı başkanlığındaki heyeti avukatların talebi üzerine, 13. ACM’deki dosyada olduğu gibi, Adalet Bakanlığı'ndan TCK 301. maddesine göre yargılama yapılması için soruşturma izni istenmesine, bu nedenle dosyaların İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına verilmesine karar verdi.
* 29. ACM’de 301 izni istenen akademisyenler: Boğaziçi Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. İbrahim Yaman, Dr. Murat Yılmaz ile Doç. Dr. A.Ö. M., Yrd. Doç. Dr. Yıldız Silier.
29. ACM İkinci Heyet: Başkan: Ümit Kartlı; Üyeler: Özkan Gürel, Erhan Akman; Savcı: Necat Batur.
* 14. ACM’de 301 izni istenen akademisyenler: Boğaziçi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Özlem Beyarslan ve doktora öğrencisi Nevim Borçin, Prof. Dr. Nüket Esen, Doç. Dr. Z.Y., doktora öğrencisi Burcu Kaya ve Prof. Dr. İsmail Kuban Altınel.
14. ACM Heyet: Başkan: Atila Öztürk; Üyeler: İrfan Şancı, Hasan Aydın; Savcı: Seçkin Yılmaz.
3 mahkemede 29 akademisyen için mütalaa
24. ACM’de bir, 32. ACM’de 10, 34. ACM’de dört, 36. ACM’de 14 olmak üzere toplam 29 akademisyen için mütalaa verildi.
24. ACM’deki savcının mütalaası dışında üç mahkemede de savcılar aynı mütalaayı tekrarladı:
“Terör örgütü propagandası suçunun tüm unsurlarının oluştuğunu, metinde devletin güvenlik güçlerinin katliam yapmakla suçlandığını, metni imzalamak düşüncesinden terör örgütünün düşüncelerinin yayılmasının anlaşıldığını" söyleyerek Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) 7/2 maddesi yönünden suç unsurlarının tamamının oluştuğunu, sanığın bu maddeye göre cezalandırılması kamu adına talep ve mütalaa olunur.”
32. ACM
* İstanbul Üniversitesi'nden Prof. Dr. Şahika Yüksel, Doç. Dr. Ayten Alkan, Ar. Gör. Aslı Aydemir, Prof. Dr. Ayşe Rezan Tuncay,
* Galatasaray Üniversitesi’nden (GSÜ) Yrd. Doç. Dr. Nazlı Ökten Gülsoy, Öğr. Gör. Zübeyde Gaye Çankaya Eksen,
* İstanbul Teknik Üniversitesi’nden (İTÜ) emekli Prof. Dr. Ayşe Erzan, Arş. Gör. Didem Çınar Ünal,
* Marmara Üniversitesi’nden (MÜ) Prof. Dr. Nesrin Sungur Çakmak, ihraç edilen Prof. Dr. Özdemir Aktan.
34. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Başkan: Abdullah Özer; Üyeler: Oktay Güney, Emrah Kayasan; Savcı: İlkay Özcan.
* Galatasaray Üniversitesi’nden (GSÜ) araştırma görevlileri Ozan Çağlayanve D.T.
* İstanbul Üniversitesi'nden emekli Prof. Dr. Adalet Alada ile Doç. Dr. Murat Birdal.
36. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Başkan: Hakan Özer; Üyeler: Abdulkadir Yeşiltaş, Veli Gürsoy; Savcı: Hasan Adalı.
* Galatasaray Üniversitesi’nden Doç. Dr. İpek Merçil,
* İstanbul Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Oğuz Arıcı, Yrd. Doç. Dr. Güven Gürkan Öztan, emekli Prof. Dr. Gülhan Türkay, Yrd. Doç. Dr. Sinan Yıldırmaz, Prof. Dr. Taner Gören, ihraç edilen Dr. Ertan Ersoy,
* Marmara Üniversitesi’nden ihraç edilen Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, Dr. Mehmet Rıza Türkay,
* İstanbul Teknik Üniversitesi’nden emekli Prof. Dr. Yücel Candemir,
* Koç Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. B.C.B.,
* Arel Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Umut Şah ile Dr. Efe Arık,
* Kadir Has Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Reyda Ergün.
24. ACM
Mahkeme heyeti şu isimlerden oluştu: Başkan: Hulusi Pur, Üyeler: Yusuf Yılmaz, Çağlayan Özbay, Savcı: Halil İbrahim Kuş.
Boğaziçi Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Emine Fişek için esas hakkında mütalaasını açıklayan savcı 5237 sayılı TCK 220/7 (Örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişi, örgüt üyesi olarak cezalandırılır. Örgüt üyeliğinden dolayı verilecek ceza, yapılan yardımın niteliğine göre üçte birine kadar indirilebilir) ve 314/2 (silahlı örgüt üyesi olma) maddeleri gereğince cezalandırılmasını istedi.
13. ACM’deki dosyanın celbi talebi
33., 36. ve 37. ACM heyetleri, avukatların 13. ACM’deki dosyayla birleştirme ve TCK 301’e göre yargılama yapılması taleplerini doğrudan kabul etmeseler de 13. ACM’deki dosyanın kendi mahkemelerine celbini ara kararlara ekledi.
Birleştirme ve TCK 301 yönünden yargılamaya devam edilmesi taleplerinin 13. ACM’nin belgeleri incelendikten sonra değerlendirileceği bilgisi de kararlar da yer aldı.
Ne olmuştu?
10 Ocak 2016'da "Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi"nin (BAK) "Bu Suça Ortak Olmayacağız" bildirisi 1128 akademisyenin imzası ile yayınladı. Sonraki katılımlarla imza sayısı 2212 oldu.
Akademisyenler hakkında Savcı İsmet Bozkurt’un hazırladığı iddianame ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) “örgüt propogandası” fiilini düzenleyen 7/2 maddesinden dava açıldı.
Barış akademisyenleri 10 Mart 2016’da “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi nedeniyle yaşadıklarını basın toplantısında paylaştılar. Toplantıda açıklamaları yapan Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr. Kıvanç Ersoy (15 Mart 2016) ile Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı (31 Mart 2016) TMK 7/2'de düzenlenen “örgüt propagandası” suçlamasıyla tutuklandılar, 22 Nisan 2016’da serbest bırakıldılar. Savcının talebi üzerine Adalet Bakanlığı “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama"yı düzenleyen TCK 301. maddeden yargılanma izni verdi. Dava sürüyor.
(TP)
Kaynak: https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/199306-bianet-akademisyen-yarg...