Üç Akademisyene 1 Yıl 3 Ay Ertelemeli Hapis Cezası

Yazar / Referans: 
Tansu Pişkin - Gülsüm Düz, Bianet
Tarih: 
27.12.2018

Bugün duruşması görülen akademisyenlerden üçüne 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Kararların tamamında hükmün açıklanması geri bırakıldı.

Barış İçin Akademisyenlerin “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini  imzaladıkları için "Terör örgütü propagandası" ile suçlamasıyla yargılanan akademisyenlerin duruşmaları devam etti.

Bugün yedi ayrı mahkemede 13 akademisyenin duruşmaları görüldü:

36. Ağır Ceza Mahkemesi (ACM): Boğaziçi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Z.Ç.’nin ikinci duruşması.

29. ACM: Bilgi Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Nazım Dikbaş’ın ikinci duruşması.

25. ACM: Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. L.N.’nin ikinci duruşması.

35. ACM: Galatasaray Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yasemin İnceoğlu’nun ikinci duruşması.

28. ACM: Bilgi Üniversitesi’nden Arş. Gör. E.A. ve Doç. Dr. Ayten Zara’nın üçüncü duruşmaları.

26. ACM: Dicle Üniversitesi’nden Arş. Gör. Düzgün Uğur ve Mersin Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Eylem Çamuroğlu Çığ’ın birinci duruşmaları.

37. ACM: Dicle Üniversitesi’nden Prof. Dr. Alaattin Selçuk Ertekin ile Munzur Üniversitesi’nden bir akademisyenin birinci; Boğaziçi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Koray Çalışkan’ın ikinci ve Kadir Has Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Gülşah Kurt ile Marmara Üniversitesi’nden Arş. Gör. Hülya Dinçer’in üçüncü duruşmaları.

Üç akademisyene hapis cezası

36. ACM'de duruşması görülen Z.Ç. ve 28. ACM'de duruşmaları görülen E.A. ile Ayten Zara hakkında Terörle Mücadele Kanunu (TMK) 7/2'de düzenlenen "terör örgütü propagandası yapmak suçu sabit görülerek" 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi.

Terörle Mücadele Kanunu 7/2

Terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, basın ve yayın organlarının suçun işlenmesine iştirak etmemiş olan yayın sorumluları hakkında da bin günden beş bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.

Kararların tamamında hükmün açıklanması geri bırakıldı.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB)

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiği takdirde, kişi beş yıl içinde kasten yeni bir suç işlemezse hüküm ortadan kaldırılıyor.

Ceza Muhakemesi Kanunu madde 231’deki düzenlemede şu ifadeler öne çıkıyor.

“Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir.  Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde, mahkeme hükmü açıklar.”

Durma kararı

35. ACM heyeti bugünkü tek duruşmada "atılı suçun Türk Ceza Kanunu (TCK) 301 maddesindeki suça dönüşme ihtimaline binaen" Adalet Bakanlığı'ndan soruşturma izni istedi. Yazı cevabı gelene kadar yargılamanın durmasına karar verildi.

TCK 301

Türklüğü, Cumhuriyeti veya Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılayan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini, Devletin yargı organlarını, askerî veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Türklüğü aşağılamanın yabancı bir ülkede bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi hâlinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır. Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz.

Duruşmalardan ayrıntılar şöyle:

36. ACM

Mahkeme başkanı: Hakan Özer - Üyeler: Merve Akyüz, Sümeyye Nur Özparlak - Savcı: Hasan Adalı.

Savunmasını sözlü ve yazılı olarak sunan Z.Ç. şu ifadelere yer verdi:

"Bu iddianame ile üzerime atılmış olan “terör propagandası yapmak” suçunu reddediyorum ve beraatimi talep ediyorum.

"Bu bildiriyi söz konusu dönemde hükümetin Güneydoğu Anadolu bölgesinde uygulandığı güvenlik politikasının sivil halk üzerindeki ağır etkisine dikkat çekmek için imzaladım.

"O dönemde basın yoluyla ve insan hakları kuruluşlarının raporları aracılığıyla bölgedeki sivil halkın can güvenliğinin hiçe sayıldığına ve bunun ağır sonuçlarına dair yürek burkan haberlerle karşılaşıyorduk.

"Bir klinik psikolog ve akademisyen olarak şiddetin her türlüsünün insan bedeni ve ruhu üzerindeki yaralayıcı etkilerine pek çok farklı boyutta tanıklık ediyorum.

"Bu yaşantıların kişinin bütünlük hissini nasıl yok ettiğini ve sonraki kuşaklara nasıl aktarıldığını biliyorum.

"Asıl yaranın kişi şiddete maruz kalırken bunun duyulmaması, görülmemesi, yok sayılması yüzünden alındığını da biliyorum. Bu bildiriyi o dönemde sivil halkın yaşadığı ağır hak ihlalleri karşısındaki tepkimi ifade etmenin bir yolu olarak gördüm.

"Böylesine bir ithamla suçlanmış olmayı hakaret olarak kabul ediyorum.

"İddianamede şahsıma karşı yapılan bu ithamı destekleyecek hiçbir somut delil bulunmamaktadır. Bu metin hükümetin o dönem izlediği güvenlik politikalarının bir eleştirisini içermektedir ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmelidir."

Avukatı Salim Şen, ayrıntılı savunmasını mütalaadan sonra yapacağını söyledi.

Savcı, esas hakkında mütalaasını açıklayarak sanığın TMK 7/2 maddesine göre cezalandırılmasını istedi.

Mütalaaya karşı sözü sorulan Z.Ç. “Savcının açıkladığı mütalaanın şahsımla ve bildiri metniyle hiçbir ilgisi yoktur. Savcının şahsi yorumundan ve niyet okumasından ibarettir. Mantıki ve hukuki açıdan mütalaa ile bildiri arasında bir bağ göremiyorum” diye konuştu.

Avukat Şen ise esasa karşı savunmasında atılı suçun unsurlarının oluşmadığını, metinde sert eleştiriler olduğunu ancak “hiçbir şekilde örgüt propagandasına karşılık gelmediğini” ifade etti. Müvekkilinin beraatini istedi.

1 yıl 3 ay

Z.Ç. son söz olarak beraatini talep etti ve “Adalet ve hukuk inancımız zedelendiğinde esas çözülme ve parçalanma başlar” diye konuştu.

Heyet, “PKK terör örgütünün propagandası yapmak şeklinde sübut bulan eylemi nedeniyle 1 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, eylemin yayın yoluyla işlenmesi nedeniyle yarı oranında arttırılarak 1 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, cezanın sanığın geleceği üzerindeki olası etkileri göz önüne alındığında altıda bir oranında azaltılarak 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına” karar verdi.

Kararda hükmün açıklanması geri bırakıldı.

37. ACM

Mahkeme başkanı: Ferhat Gülbağça - Üyeler: Erol Güngör, Yıldız Sezgin - Savcı: Can Tümer Keriş.

1. duruşma

Koray Çalışkan savunmasını sundu.

Avukatı Salim Şen yazılı savunmalarını mahkemeye sunduğunu belirterek esas hakkında mütalaadan sonra ayrıntılı savunma yapacaklarını söyledi.

Savcı, kovuşturmanın genişletilmesi talebi olmadığını, esas hakkında mütalaasını yazılı olarak sunacağını ifade etti. Sanığın TMK 7/2 maddesine göre cezalandırılmasını istedi.

Heyet değişikliği olduğu için mahkeme başkanı karar açıklamayacağını söyledi. Avukat Şen, esasa karşı savunmalarını sunmak için süre talebinde bulundu. Ayrıca müvekkilinin duruşmalardan vareste tutulmasını istedi.

Heyet, sanık ve müdafine savunmalarını sunmaları için son kez süre verdi. Vareste talebini kabul ederek duruşmayı 10 Nisan’a bıraktı.

2. duruşma

Alaattin Selçuk Ertekin duruşmada hazır bulundu. Avukatı İbrahim Avşar yetkisizlik kararı verilmesini talep ederek dosyanın Diyarbakır’a gönderilmesini istedi. Heyet, Yargıtay 5. Ceza Dairesi’nin İstanbul mahkemelerini yetkili bulduğu kararını dikkate alarak yetkisizlik talebini reddetti.

Ardından Ertekin, savunmasının hazır olmadığını söyledi ve süre talep etti.

Avukat Avşar ise kovuşturmanın genişletilmesine yönelik taleplerinde “Diyarbakır Sur ilçesinde keşif yapılarak bildiri tarihinde yaşanan olayların neler olduğu ve olayların boyutuna ilişkin somut verilerin elde edilmesi ve Terörden Doğan Zararların Tazmin Komisyonu’na yazı yazılarak komisyon tarafından tespit edilen zararların boyutunun bildirilmesini istiyoruz” dedi.

Avşar ayrıca savunma için süre talebinde bulundu. Müvekkilinin İstanbul’da duruşmaları İstanbul’da takip edeceğini belirterek Diyarbakır’a yazılan talimatın geri alınmasını istedi. Savcı, avukatın dosyaya getirilmesini istediği bilgi ve belgelere ilişkin taleplerinin “yargılamaya fayda sağlamayacağından” reddini istedi.

Heyet de “yargılamaya bir katkı sağlamayacağı” gerekçesiyle talepleri reddetti. Sanık ve müdafine savunmalarını yapmaları için diğer celseye kadar kesin süre verdi.

Bir sonraki duruşma 14 Mart 2019’da.

3. duruşma

Akademisyen duruşmada hazır bulundu. Avukatının mazeretli olduğunu belirterek birlikte savunma yapmak istediğini söyledi ve süre talep etti.

Mazereti kabul eden heyet duruşmayı 27 Mart 2019’a bıraktı.

4. duruşma

Gülşah Kurt raporlu için duruşmaya katılamadı. Avukatları Hasan Fehmi Demir ve Fikret İlkiz yazılı savunma dilekçelerini dosyaya sundular.

Müvekkillerinin esas hakkında mütalaaya ilişkin beyanlarını gelecek celse sunacağını söylediler.

Heyet sanığın mazeretini kabul ederek duruşmayı 10 Nisan 2019’a bıraktı.

5. duruşma

Yurtdışında olan Hülya Dinçer duruşmaya katılamadı.

Avukatları Hasan Fehmi Demir ve Fikret İlkiz yazılı savunma dilekçelerini dosyaya sundular. Dinçer’in savunmasını daha önce sunduğunu hatırlatarak duruşmanın ertelenmesi halinde müvekkillerinin duruşmalardan vareste tutulmasını talep ederek ülkeye dönmesi halinde duruşmada hazır bulunacağını söylediler.

Heyet, vareste talebine ilişkin ara karar yazmadı. Duruşmanın 10 Nisan 2019’da devam etmesine karar verdi.

26. ACM

Mahkeme başkanı: Kemal Selçuk Yalçın - Üyeler: Recep Kurt, Mehmet Akif Ayaz - Savcı: Hakan Özer.

1. duruşma

Eylem Çamuroğlu yurtdışında olduğu için duruşmaya katılamadı. Avukatı Deniz Özen, müvekkilinin savunmasının istinabe yoluyla alınmasını talep etti.

Heyet, istinabe için gerekli işlemlerin başlatılmasına karar vererek duruşmayı 4 Nisan 2019’a bıraktı.

2. duruşma

Düzgün Uğur mazeret bildirerek duruşmaya katılamadı. Avukatı İbrahim Avşar, mahkemenin yetkisizliğine karar verilerek dosyanın Diyarbakır’a gönderilmesini istedi.

Heyet, yetkisizlik kararı verilmesi talebini “dosyadaki mevcut delil durumunu göz önüne alarak” reddetti. Sanığın mazeretini kabul etmeyen heyet, savunmasının alınması için Diyarbakır ACM’ye yeniden talimat yazılmasına karar verdi.

Bir sonraki duruşma 4 Nisan 2019’da.

25. ACM

Mahkeme heyetinin “örgüte üye olmamakla birlikte örgüte yardım suçundan” ek savunma istediği L.N. bugünkü celsesinde şunları söyledi:

Savunmanın ardından savcı esas hakkında mütalaasını dosyaya sundu. Ancak UYAP sisteminde sorun olduğu için mütalaanın kopyası avukat ve sanığa verilemedi. Mahkeme başkanının okuduğu iki sayfalık mütalaada sanığın TMK 7/2’ye göre cezalandırılması istendi.

Avukat Erdal Doğan esasa karşı savunmalarını hazırlamak için süre talebinde bulundu. Ayrıca müvekkilinin duruşmalardan vareste tutulmasını istedi.

Heyet süre ve vareste taleplerini kabul etti. Bir sonraki duruşma 22 Ocak 2019’da.

29. ACM

Mahkeme başkanı: Ümit Kartlı - Üyeler: Erhan Akman, İlayda Karaoğlu - Savcı: Ali Nazmi Dandin.

Nazım Dikbaş duruşmada hazır bulundu. TCK 301 maddesi uyarınca Adalet Bakanlığı'ndan istenen soruşturma iznine yanıt gelmediği görüldü.

Avukatı Arman Yılmaz derhal beraat talebini yineledi. Yazı cevabının beklenmesini talep etti.

Heyet, soruşturma izin talebine ilişkin yazı cevabının beklenilmesine, sanığın gelecek celsede hazır bulunması ihtarıyla duruşmanın 11 Nisan 2019'da devam etmesine karar verdi.

35. ACM

Duruşmada hazır bulunan Yasemin İnceoğlu savunmasını sundu.

Avukatı Fikret İlkiz, birleştirme, TCK 301. maddesi uyarınca Adalet Bakanlığı’ndan soruşturma izni istenmesi ve cevap gelene kadar yargılamanın durmasına ilişkin taleplerini yazılı dilekçesinde sunduğunu, dilekçeyi aynen tekrar ettiğini söyledi.

Heyet, TCK 301. maddesi uyarınca Adalet Bakanlığı’ndan soruşturma izni istenmesine, yazı cevabı gelene kadar yargılamanın durmasına karar verdi. Bu nedenle yeni duruşma günü verilmedi.

28. ACM

Mahkeme başkanı: Ersin Özaslan - Üyeler: Serkan Yoğurtçu, Merve Çınar - Savcı: Mehmet Fatih Aldemir.

1. ve 2. duruşmalar

E.A ve Ayten Zara duruşmalarında hazır bulundu. Avukatları Ali Deniz Ceylan ile Sevgi Kalan Güvercin’in esas hakkında mütalaaya karşı savunma dilekçelerini dosyaya ibraz ettiği görüldü.

Savcı, avukatların kovuşturmanın genişletilmesi taleplerinin reddini istedi. Heyet de “dosyanın geldiği aşama, dosyada bulunan deliller, iddianame anlatımı dikkate alındığında dosyaya bir katkı sağlamayacağı kanaatiyle” talepleri reddetti.

Sanıklar ve avukatları son savunmalarında beraat taleplerini yineledi.

1'er yıl 3'er ay

Heyet her iki akademisyene de hükmün açıklanmasını geri bırakarak 1 yıl 3 ay hapis cezası verdi. Karar şöyle:

“Gerekçesi ekli kararda açıklanmak üzere sanığın PKK/KCK silahlı terör örgütü propagandası yapmak suçu sabit görülerek 1 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, suçun basın yayın yoluyla işlendiği anlaşıldığından yarı oranında arttırarak 1 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, suç sonrası yargılama sürecindeki davranışları nedeniyle altıda bir indirim yapılarak 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına...”

Akademisyen yargılamaları hakkında

10 Ocak 2016'da "Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi"nin (BAK) "Bu Suça Ortak Olmayacağız" bildirisi 1128 akademisyenin imzası ile yayınladı. Sonraki katılımlarla imza sayısı 2212 oldu.

Akademisyenler hakkında Savcı İsmet Bozkurt’un hazırladığı iddianame ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) “örgüt propogandası” fiilini düzenleyen 7/2 maddesinden dava açıldı.

27 Aralık itibariyle 5 Aralık 2017'den bu yana mahkemeye çıkan akademisyen sayısı 444 oldu. 64 akademisyen 1’er yıl 3’er ay; 3 akademisyen 1'er yıl 6'şar ay; 1 akademisyen ise 2 yıl 3 ay; 1 akademisyen 2 yıl 6 ay hapis cezasına mahkum oldu. 

HAGB istemeyenler

Bugüne kadar 10 akademisyen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını (HAGB) kabul etmedi. İçlerinden 6'sına 1 yıl 3 ay, 1'ine 1 yıl 6 ay, 1'ine 2 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Altı kişiden birinin cezası mahkemenin kanaatiyle ertelendi. 2 kişinin kararı henüz açıklanmadı. 3 akademisyene HAGB'ye ilişkin beyanları sorulmadı. Birine 1 yıl 6 ay, birine 1 yıl 3 ay, birine 2 yıl 3 ay hapis cezası verildi:

* Prof. Dr. Büşra Ersanlı - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.

* Prof. Dr. Zübeyde Füsun Üstel - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.

* Prof. Dr. Ayşe Erzan - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.

* Prof. Dr. Nesrin Sungur Çakmak - 32. ACM - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.

* Prof. Dr. Özdemir Aktan - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Erteleme yapılmadı.

* Öğr. Gör. Aslı Takanay - Karar açıklanmadı.

* Doç. Dr. Esra Arsan - Karar açıklanmadı.

* Prof. Dr. Gülhan Türkay - 1 yıl 3 ay hapis cezası. Cezada indirime gidildi. Mahkeme kanaatiyle 2 yıl denetimle ertelendi.

* Yrd. Doç. Dr. Lütfiye Bozdağ - 1 yıl 6 ay hapis cezası. Cezada indirime gidilmedi. Erteleme yapılmadı.

* Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı - 2 yıl 6 ay hapis cezası. HAGB'yi kabul etmediğini açıklamıştı. Yasal imkan bulunmadığından ceza ertelenmedi.

HAGB sorulmayanlar

* Arş. Gör. Onur Baysal - 28. ACM - 1 yıl 3 ay. HAGB beyanı sorulmadan HAGB'li ceza kararı verildi.

* Dr. Yonca Güneş Yücel - 28. ACM - 1 yıl 6 ay. HAGB sorulmadan kabul ettiği ileri sürüldü. 2 yıl denetimle erteleme yapıldı.

* Prof. Dr. Gençay Gürsoy - 37. ACM - HAGB hususunda hiç beyanı alınmadı. 2 yıl 3 ay hapis cezası.

Barış akademisyenleri 10 Mart 2016’da “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi nedeniyle yaşadıklarını basın toplantısında paylaştılar. Toplantıda açıklamaları yapan Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr. Kıvanç Ersoy (15 Mart 2016) ile Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı (31 Mart 2016) TMK 7/2'de düzenlenen “örgüt propagandası” suçlamasıyla tutuklandılar, 22 Nisan 2016’da serbest bırakıldılar. Savcının talebi üzerine Adalet Bakanlığı “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama"yı düzenleyen TCK 301. maddeden yargılanma izni verdi. Dava TMK 7/2'den sürüyor.

(GD/TP)

Kaynak: https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/203960-uc-akademisyene-1-yil-3...