Bu yazıda barış sürecini yasallaştıran anlaşmalarda sivil toplumun yeri ele alınacaktır. Dünyada 1990 ile 2010 yılları arasında gerçekleşen 102 müzakerenin neredeyse tamamı anlaşmalarla sonuçlanmış, bu anlaşmalar ise çeşitli yasal düzenlemelerle hayata geçmiştir.
Özellikle siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler disiplinlerinde kadınlara indirgemeci bir yaklaşımla “uysal” “barışçıl” ve “uzlaşmacı” roller çizen yaklaşımlar olmakla birlikte özellikle 90 sonrası dönemde bu yaklaşımları sorgulayan ve kadınların doğuştan değil öğretilmiş rolleri yüzünden bu sıfatları taşıdıklarını iddia eden yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Kadınlar, doğuştan pasifist değildir. Öyleyse toplumlarda erkek üzerinden öğretilen ve yürütülen şiddet ve uzlaşma uzağı tutumunun nedeni nedir? Kadınların pasifist duruşunun barış süreçlerine getirisi ne olur?
--7-8 Aralık 2012 tarihinde Ankara’da DİSA ve Heinrich Böll Stiftung tarafından düzenlenen “Kürt Meselesinin Çözümüne İlişkin Algılar, Aktörler ve Süreç” konferansında sunulan konuşma metnidir--
İlk bakışta, başlıkta Haiti Devrimi’nin ve Kürt sorunun birlikte anılması çok alakasız gelebilir kulağa fakat durum hiç de sanıldığı gibi değil. Zira Haiti Devrimi tüm direnen halkların, sınıfların mücadelelerinin nasıl unutturulduğuna, yok sayıldığına, kategorisizleştirildiğine dair çok önemli ipuçları veriyor. Buradan hareketle Kürt sorununda ve barış süreci dediğimiz zaman içinde gelişen birkaç olaya işaret edilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Bu yazı 17.04.2013 tarihinde Özgür Gündem'de yayınlanmıştır.
Türkiye’nin de imzacısı olduğu 1325 nolu Birleşmiş Milletler Kararı barışın inşasının müzakereler de dahil her aşamasında kadınların eşit temsil edilmesinin sağlanması gerektiğini belirtir. Çünkü
-Kadınlar nüfusun %50’sini oluşturur. Barış süreçleri toplumun yeniden inşa edildiği ve yeni toplumsal sözleşmelerin ortaya çıktığı dönemlerdir. Bu dönemlerde kurulan yapıların tamamında kadınlar eşit temsil edilmezse kadınlar bu sözleşmeye katkı sunmamış, rıza vermemiş olur.
Türkiye’de 30 yılı aşkın bir süredir devam eden savaşın bilançosuna dair sağlıklı veriler bulmak oldukça zor. Buna rağmen, devlet ve devlet dışı kurumlar tarafından yapılan araştırmalar, savaşın yarattığı toplumsal tahribatın boyutları hakkında bize bir fikir veriyor.
Zorunlu göç/Yerinden edilme/Boşaltılan köy ve mezralar
Kürt hareketinin diğer toplumsal kimliklere kapılarını açarak Türkiyelileşmesi gerektiği konusu çokça -çoğu zaman insafsızca- dile getirildi. Demokratik bir zeminde birlikte yaşamın ancak Kürtlerin eşitlik, demokrasi ve özgürlük mücadelesinin diğer toplumsal alanlarda verilen mücadelelerle ortaklaşması durumumda mümkün olacağının altı çizildi. Bu eleştirilerin haklılık payları vardı kuşkusuz, fakat sorulması gereken asıl soru şu: Türkler Türkiyelileşmeden Kürtlerin Türkiyelileşmesi ne kadar mümkün?
Yerellik ve Evrensellik arasında Rojava deneyimi
Bülent Küçük & Ceren Özselçuk
